Waarom verhalen woorden nodig hebben

22 juli 2019

Als tekstschrijver word ik wel eens moe van de uitdrukking: “Een beeld zegt meer dan 1.000 woorden”. Het klinkt goed, maar het gaat lang niet altijd op. Een foto of afbeelding is niet meer dan een momentopname. Het laat alleen het topje van de ijsberg zien. Daaronder zit het echte verhaal. Inclusief context, feiten en subtiele nuances. Om dat verhaal goed over te brengen, heb je woorden nodig.

Woorden zeggen meer

In het Volkskrant Magazine staan vaak mooie, intieme portretten van interessante mensen met een mooi verhaal. Een van de meest gelezen rubrieken is Lust & Liefde, waarin Corine Koole elke week gewone mensen interviewt over hun liefdesleven. Het zijn verhalen over verliefdheid, vreemdgaan, passie en seks.

Omdat de meeste mensen niet vrijuit in het openbaar willen vertellen over dit soort dingen, zijn de verhalen anoniem. Er staan ook geen foto’s bij de rubriek en dat is volgens mij ook de kracht. Zo’n foto zou alleen maar afleiden. Je hebt er nou eenmaal altijd meteen een oordeel over: “Wat een griezel”, “Best een aso” of juist “Leuke kop”. Doordat het verhaal alleen met woorden wordt verteld, vallen die vooroordelen weg. Als lezer kun je je beter in het verhaal verplaatsen en sta je er meer voor open.

Waarom het boek altijd beter is

Woorden laten meer aan de verbeelding over dan beeldmateriaal. Niet voor niks vinden mensen het boek meestal beter dan de film. De film komt namelijk nooit helemaal overeen met het beeld dat je jezelf tijdens het lezen van een boek hebt gevormd. In jouw hoofd was de held ouder en wijzer, de buurvrouw slonziger, het huis beter opgeruimd en de lucht een stuk blauwer.

Kijk je een film, dan zie je het verhaal door de ogen van een ander. Als je een boek leest, dan zit je in je eigen wereld. Je bent helemaal vrij om je een eigen voorstelling te maken van de personen, de omgeving en de gebeurtenissen. Je kunt je eigen gedrag en ervaringen spiegelen aan die van anderen. Daardoor kom je veel te weten over jezelf en anderen.

Vluchtige beelden of een verhaal dat blijft hangen?

Beeld roept meteen emoties op: mooi of lelijk, goed of slecht, interessant of saai. Dat is handig als je ergens snel de aandacht op wilt vestigen, maar het zegt verder niet zoveel.

Om een verhaal diepgang en nuance mee te geven, om ideeën en gedachten met elkaar uit te wisselen, hebben we woorden nodig. Alleen daarmee kun je het echte verhaal achterhalen. En dat is altijd interessanter dan dat ene plaatje. Schrijven dus!